Odrzucenie spadku w imieniu małoletnich

Zdarza się, że spadkodawca pozostawia po sobie więcej długów niż majątku. W takim przypadku korzystnie jest odrzucić spadek. O ile odrzucenie spadku przez osobę pełnoletnią jest czynnością stosunkowo prostą, problem pojawia się kiedy do spadku dochodzą małoletnie dzieci. Odrzucenie spadku w ich imieniu wymaga bowiem zgody sądu opiekuńczego w Polsce. Uzyskanie takiej zgody może być problematyczne, zwłaszcza w sytuacji kiedy rodzice i dzieci zamieszkują poza granicami Polski. Tymczasem na odrzucenie spadku jest tylko 6 miesięcy, po upływie których małoletni spadkobiercy nabywają z mocy prawa niechciany spadek.

Z tego względu warto zwrócić się o pomoc do profesjonalnego pełnomocnika, który będzie reprezentował interesy małoletnich przed polskimi sądami. Kancelaria może pomóc w uzyskaniu zgody sądu opiekuńczego na odrzucenie spadku w imieniu małoletnich i dopełnić wszelkich formalności niezbędnych do odrzucenia niechcianego spadku w ich imieniu, a tym samym chronić małoletnich spadkobierców przed ewentualnymi długami pozostawionymi przez spadkodawcę.

Dopełnienie wszelkich formalności przez kancelarię, w tym reprezentacja małoletnich przed polskim sądem, nie będzie wymagało przyjazdu przedstawicieli ustawowych małoletnich (rodziców) do Polski.

Jak można zrzec się spadku?

Prawo spadkowe umożliwia przyszłemu spadkobiercy zawarcie umowy z przyszłym spadkodawcy o zrzeczeniu się dziedziczenia po nim. Umowa taka powinna być zawarta w formie aktu notarialnego, w przeciwnym razie będzie ona nieważna. Jeżeli zatem przyszli spadkobierca i spadkodawca zawrą umowę o zrzeczeniu się dziedziczenia na piśmie ale bez zachowania formy aktu notarialnego, umowa taka będzie nieważna i nie wywoła żadnych skutków prawnych. Umowę o zrzeczenie się dziedziczenia może zawrzeć tylko przyszły spadkobierca ustawowy, czyli krewny spadkodawcy który w razie jego śmierci będzie powołany do dziedziczenia z mocy prawa. Jak zatem może zrzec się spadku spadkobierca testamentowy? W przypadku spadkobiercy testamentowego może on odrzucić spadek po śmierci spadkodawcy. Należy jednak pamiętać, że oświadczenie spadkodawcy o odrzuceniu spadku może być skutecznie złożone tylko w terminie sześciu miesięcy od chwili gdy spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania, czyli w przypadku spadkobiercy testamentowego od chwili gdy dowiedział się o testamencie.

Warto jednak wiedzieć nie tylko jak zrzec się spadku ale również czy możliwe jest później wycofanie się z takiej umowy. Zrzeczenie się dziedziczenia oczywiście może być wycofane ale wymaga to ponownego zawarcia umowy pomiędzy przyszłym spadkodawcą i spadkobiercą, który zrzekł się dziedziczenia. Również umowa o uchyleniu się od zrzeczenia się dziedziczenia wymaga dla swojej ważności zachowania formy aktu notarialnego.

Osobą zamierzająca zrzec się spadku powinna również mieć świadomość, że zrzeczenie się dziedziczenia po spadkobiercy będzie obejmować również jej dzieci, wnuki i kolejnych zstępnych. Wszyscy oni zostaną z mocy prawa wyłączeni od dziedziczenia tak jakby nie dożyli otwarcia spadku. Jeżeli zatem spadkobierca, który zamierza zrzec się spadku, nie chce aby skutki tej umowy obejmowały również jego dzieci, wnuki i dalszych zstępnych, powinien zastrzec taki warunek w umowie z przyszłym spadkodawcą.

Na czym polega zbycie spadku?

Spadkobierca, który spadek przyjął, może spadek ten zbyć w całości lub w części. Jeżeli spadek przyjęło kilku spadkobierców, każdy z nich może zbyć przysługujący udział spadkowy. Nabywca spadku lub udziału spadkowego wchodzi w prawa i obowiązki spadkobiercy. Podobnie jak w przypadku zrzeczenia się spadku, umowa o zbycie spadku powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. 

Umowa o zbycie udziału spadkowego może być sposobem na uniknięcie uczestniczenia w długotrwałym dziale spadku. Przykładowo, jeżeli w skład spadku weszła nieruchomość i jest kilku spadkobierców, przy czym nie potrafią się oni porozumieć co do sposobu podziału spadku, istnieje między nimi spór komu ma przypaść nieruchomość i dodatkowo spór co do jej wartości, w takim przypadku spadkobierca, któremu zależy na szybkim uzyskaniu środków pieniężnych może sprzedać należący do niego udział w spadku bez konieczności czekania na to, aż pozostali spadkobiercy dojdą do porozumienia lub na prawomocny dział spadku w sądzie.   

Umowa o zbycie spadku nie może być zawarta przed śmiercią spadkodawcy, natomiast wydaje się że nic nie stoi na przeszkodzie do zawarcia umowy zobowiązującej do zbycia spadku w przyszłości. Nabywca i zbywca spadku ponoszą solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe. Oznacza to, że nawet jeżeli spadkobierca sprzeda należący do niego spadek lub udział w spadku, wierzyciele spadkodawcy w dalszym ciągu będą mieli prawo domagać się od niego spełnienia świadczeń (np. zapłaty) na zaspokojenie długów spadkowych. Jednak zbywca spadku czy udziału spadkowego może domagać się od nabywcy zwrotu tego, co po zbyciu spadku świadczył na rzecz wierzycieli spadkowych. W sytuacji zatem gdy spadkobierca, po sprzedaży swojego udziału w spadku, zostanie wezwany przez wierzycieli spadkowych do zapłaty określonej kwoty i należność tę ureguluje, może on następnie żądać od nabywcy spadku aby kwotę tę mu zwrócił, chyba że inaczej postanowiono w umowie sprzedaży spadku.