Przyczyny deportacji
W przypadku gdy cudzoziemiec nie posiada żadnego tytułu pobytowego w Polsce np. wizy lub zezwolenia na pobyt, jego pobyt tutaj jest nielegalne i grozi mu deportacja z Polski. Decyzja o zobowiązaniu do powrotu jest wydawana przez właściwego Komendanta Straży Granicznej. W decyzji deportacyjnej może zostać określony termin dobrowolnego powrotu od 15 do 30 dni. Jednak w przypadku, gdy istnieje prawdopodobieństwo, że cudzoziemiec dobrowolnie nie opuści Polski albo wymagają tego względy obronności lub bezpieczeństwa państw, terminu dobrowolnego powrotu nie określa się, a wykonanie decyzji jest natychmiastowe. Oznacza to, że deportacja imigranta następuje od razu bez względu na to, że przysługuje mu prawo złożenia odwołania od takiej decyzji.
Należy pamiętać, że ustawa o cudzoziemcach przewiduje również możliwość deportacji cudzoziemca przebywającego legalnie w Polsce. Przyczynami deportacji są w takim przypadku m.in. wykonywanie pracy bez odpowiedniego zezwolenia, podjęcie działalności gospodarczej niezgodnie z przepisami, skazanie prawomocnym wyrokiem w Rzeczypospolitej Polskiej na karę pozbawienia wolności, uznanie przez organ że dalszy pobyt cudzoziemca stanowi zagrożenie dla porządku i bezpieczeństwa publicznego nawet bez skazania przez sąd wyrokiem karnym, czy też ustalenia przez organ że celu i warunki pobytu cudzoziemca w Polsce są niezgodne z deklarowanymi.
Prawo przewiduje jednak sytuacje, gdy nawet w przypadku wystąpienia przesłanek deportacji w stosunku do cudzoziemca nie wydaje się decyzji zobowiązującej do powrotu.
W decyzji o zobowiązaniu do powrotu organ może ustanowić okres zakazu ponownego wjazdu. W konsekwencji cudzoziemiec, który opuści Polskę na skutek takiej decyzji deportacyjnej, nie może od razu wrócić do Polski. Gdy w decyzji deportacyjnej nałożony został na cudzoziemca okres zakazu ponownego wjazdu do Polski, możliwe jest wystąpienie przez kancelarię o cofnięcie takiego zakazu i tym samym umożliwienie cudzoziemcom szybszego powrotu do Polski.
Możliwe jest również uniknięcie w ogóle zakazu ponownego wjazdu.
Procedura deportacyjna
W przypadkach gdy deportacja imigranta jest nieuchronna, najważniejsze jest, aby procedura deportacyjna przebiegała bez dolegliwości dla cudzoziemca i uniknął on zakazu ponownego wjazdu do Polski bądź też wyznaczony okres zakazu wjazdu do Polski był możliwie najkrótszy. Ponadto kancelaria może w imieniu cudzoziemca, podczas jego nieobecności w Polsce, wystąpić do Komendanta Straży Granicznej o wcześniejsze uchylenie zakazu wjazdu, aby cudzoziemiec mógł wrócić do Polski jeszcze przed upływem okresu zakazu wskazanego w decyzji deportacyjnej.
Jednak nie zawsze gdy mamy do czynienia z nielegalnym pobytem cudzoziemca musi zakończyć się to jego deportacją z Polski. Istnieją prawem przewidziane możliwości zalegalizowania pobytu cudzoziemca, nawet jeżeli przebywa on w naszym kraju nielegalnie.
Wniosek o ochronę międzynarodową
Często stosowanym przez imigrantów sposobem na uniknięcie deportacji jest złożenie wniosku o ochronę międzynarodową, czyli ubieganie się przez cudzoziemca m.in. o status uchodźcy.
Deportacja uchodźcy nie jest możliwa do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia jego wniosku. Jeżeli urząd stwierdzi, że rzeczywiście w kraju pochodzenia grozi cudzoziemcowi prześladowanie z powodu rasy, religii, narodowości, przekonań politycznych lub przynależności do określonej grupy społecznej, powinien on uzyskać ochronę w Polsce i w tym przypadku jego deportacja jako uchodźcy nie będzie możliwa.
Warto jednak wiedzieć, że przepisy przewidują również inne, bardziej skuteczne, sposoby legalizacji pobytu cudzoziemców, którzy przebywają w Polsce nielegalnie.